Als leidinggevende werk je binnen een bewegelijk krachtenveld, waar je niet alleen coach bent, maar ook scheidsrechter en één van de spelers in het veld: je komt jezelf op veel manieren tegen.
Managers geven vaak aan, dat in hun ontwikkeling naar de top het steeds moeilijker wordt om directe en eerlijke feedback te krijgen. Er is vaak sprake van een zekere terughoudendheid om machtsdragers de waarheid te zeggen. Vaak blijkt het thuisfront nog de enige plek te zijn waar ongezouten de waarheid wordt gezegd. Daar dacht ik aan bij de eerste ontmoeting met Jacco. Hij voelde zich eenzaam en had tot nu toe weinig of géén feedback over zijn functioneren gekregen.
Uit een diep dal klimmen
Jacco, directeur bij een verpleeghuisconcern, gaat opgewonden zitten aan mijn keukentafel. Zijn bestuurder, Annie, heeft hem verteld dat hij disfunctioneert en dat hij binnen een half jaar onder begeleiding van een coach zijn stijl zal moeten veranderen. Anders: out of business. “Ik begrijp er niets van, dit is een onverwachte overval”. Een verbaasde uitdrukking ligt op zijn gezicht. “ik ben als directeur te weinig zichtbaar en te weinig verbindend met de medewerkers”. Meermalen wrijft Jacco met een ongeduldig gebaar het zweet van zijn voorhoofd. “En ik ga nu op zoek naar een andere baan, ik ben het beu”. Terwijl zijn stem trilt van de ingehouden woede. In de eerste twee gesprekken schermt Jacco zich behoorlijk af met de ondoorgrondelijkheid van een inktvis.
Om dit te doorbreken stel ik voor om een leiderschapstest te doen. Een test, die je over jezelf invult en die 5 anderen invullen over je gedragsrepertoire. De volgende keer bespreek ik met hem op basis van de test zijn zelfbeeld (= foto 1) en het beeld wat anderen van hem hebben (foto 2). Allereerst blijkt tussen beide beelden een grote discrepantie te bestaan. Anderen vinden dat hij weinig draagvlak heeft en weinig verbinding met zijn medewerkers. Dit in grote tegenstelling wat hijzelf ziet. Ook blijkt dat hij vermijdend is en dat hij hoog scoort op macht. De beelden zijn indringend en raken de gevoelige snaar bij Jacco. Verdrietig en geëmotioneerd verlaat hij met zijn “foto’s” mijn werkkamer.
Onmetelijke opluchting
Na een paar gesprekken zijn de decors van zijn innerlijk theater aan het schuiven geraakt. Stap voor stap formuleert hij zijn oefenpunten. In de communicatie zal hij geen giftige pijlen en geen oordeel meegeven in reacties. Voorzichtig zegt Jacco: “ik probeer mijn onzekerheid te verbergen door steeds in de aanval te gaan. Ik ga nu veel meer luisteren en vragen stellen. En ik stel me voor dat ik mijn gevoelens en gedachten meer ga uiten.”
Het verdriet van Jacco is langzamerhand aan het verdampen. Ook omdat Annie, zijn bestuurder, hem tussentijds een aantal keren meldt dat hij op de goede weg is. Jacco blijft verbaasd over het effect van zijn oefeningen en inspanningen. Een onmetelijke opluchting als Annie na 5 maanden besluit dat hij als directeur mag blijven. Wat een confrontatie van twee eigen foto’s zoal teweeg kan brengen!